حدود 10 سال پیش زمانی که جین-دنیل مولر و دوست او، جین-میشل ریچارد هر دو در 23 سالگی مشغول تحصیل برای معلمی ورزش بودند، به این نتیجه رسیدند که به اندازه کافی در زمینه توسعه ورزش سالمندان کار نمیشود. آنها تصمیم گرفتند که مجموعهای از تمرینهای ورزشی را برای افراد سالمند به عنوان بخشی از برنامه سه ماهه خود طرحریزی کنند که در نهایت به ایدهای ابتکارانه منجر شد.
نظر آنها این بود که تحرک فیزیکی، زندگی افراد سالمند 75 سال به بالا را بهبود میبخشد و به آنها کمک میکند تا زندگی مستقلی داشته باشند. بنابراین آنها تمرینهای ورزشی سبکی را طراحی کردند که در حال نشسته هم میتوان انجام داد.
مولر میگوید: “در انتهای این برنامه سه ماهه، زندگی شرکتکنندگان از طریق این فعالیتها متحول شد. آنها به ما میگفتند که شما نباید فعالیتتان را متوقف کنید و باید به تمرین با ما ادامه دهید.”
کار این دو با افراد سالمند ادامه پیدا کرد و اکنون حدود پنج هزار سالمند در سرتاسر فرانسه هر هفته در این فعالیت ابتکاری شرکت کرده و از آن بهره میبرند. تمرینهای ورزشی مستمر به مدت یک ساعت در روز، تحرک زندگی و مشارکت اجتماعی را در آنان تشویق میکند. این فعالیتها به افراد سالمند اعتماد به نفس و حس سلامتی میدهد.
اما اجرای این برنامه برای مولر و و ریچارد، بیدردسر نبود. اگرچه آنها از ارزش کار خود آگاه بودند اما برای متقاعد کردن مدیران مراکز نگهداری سالمندان و مقامات دولتی به منظور دریافت کمکهای مالی برای برنامهشان مشکلاتی داشتند. در نهایت، مقامات منطقه آلزاس فرانسه با اجرای این برنامه در شماری از مراکز نگهداری سالمندان موافقت کردند. اما این توافق تنها برای شش ماه بود.
مولر توضیح میدهد که:”در پایان شش ماه، ساکنان این خانههای سالمندان باز هم به ما گفتند که باید به این کار ادامه دهیم چرا که خیلی برای آنها سودمند است. اما ما چه می توانستیم بکنیم؟ هیچ پشتیبانی نداشتیم.”
زمانی که مدیران خانههای سالمندان شنیدند که این برنامه در حال اتمام است، همه دوازده خانه سالمندان به جز یکی از آنها اعلام کردند که برای ادامه کار، مولر و ریچارد را استخدام خواهند کرد. دوازدهمین خانه اعلام کرد که به علت کمبود منابع مالی قادر به مشارکت نیست.
روز بعد، مولر یک تماس تلفنی از سرپرست خانه سالمندان دوازدهم دریافت کرد. سرپرست مربوطه به او گفت که ساکنان خانه سالمندان با صندلیهای چرخدار خود و برخی عصا به دست آمدهاند و به او میگویند تا وقتی که این برنامه را تایید نکند، به وی اجازه خروج از مؤسسه را نخواهند داد! سرپرست میخواست مطمئن شود که در صورت یافتن منابع مالی، میتواند روی کمک مولر حساب کند!”
رشد تصاعدی
سازمان مولر و ریچارد S.I.E.L. Bleu (اس. آی. ایی. ال. بلو) در کمتر از یک دهه، از فعالیت در تنها ۱۲ خانه سالمندان به 1600 خانه در 70 بخش فرانسه گسترش پیدا کرد. این سازمان برنامههایی را هم برای افرادی که در خانه خود زندگی میکنند، شروع کرد تا برای شرکت در جلسههای گروهی، در باشگاههای محلی همدیگر را ملاقات کنند.
سالهای نخست آسان نبود. مولر و ریچارد به سختی تلاش کردند تا ایده خود را به مشتریان بالقوه بقبولانند اما دریافتند که بهترین راه، نشان دادن منافع برنامه حتی با برگزاری جلسههای رایگان است. آنها برای اینکه هزینهها را پایین نگه دارند، بیشتر کارها را خودشان انجام میدادند و وسایل تمرین شرکتکنندگان را خودشان مهیا میکردند؛ مثلا قوطیهای آب را با خاک پر میکردند تا به جای دمبل استفاده شود.
مولر و ریچارد کار خود را گسترش دادند و برنامههای منحصر به فردی را طراحی کردند که متناسب با نیازهای خاص افراد از جمله بیماران آلزایمری باشد. فواید این برنامهها چشمگیر بود. مولر میگوید: ” کارکنان خانههای سالمندان به ما گفتند که بیماران آلزایمزی، مربیان ورزش و تمرینهایی را که به آنها داده بودیم به خاطر میآورند، در صورتی که خود کارمندان را نمیتوانند به یاد بیاورند.”
S.I.E.L. Bleu به معنای آسمان آبی است. حروف S.I.E.L. در زبان فرانسه حروف اول کلمات ورزش، ابتکار و تفریح هستند. اکنون کلمه و رنگ آبی در فرانسه با شهروندان سالمند گره خورده است.
مولر میگوید “ما هزینههای خود را پایین نگه میداریم و بنابراین برنامه در حد توان مالی همه است. اگر کسی به خدمات ما نیاز دارد اما نمیتواند از عهده هزینههای آن بربیاید ما به آنها کمک خواهیم کرد تا راه حلی پیدا کنیم.”
S.I.E.L. Bleu در حال حاضر 200 کارمند دارد. در سال 2007، دارایی این سازمان 6 میلیون یورو بود که سود 200000 یورویی آن برای رشد سازمان صرف میشد. تقریبا 80 درصد دارایی از درآمد حاصله و 20 درصد دیگر از دولت و شرکتهایی است که کارشان به شکلی با افراد سالمند در ارتباط است. برای مثال، یک شرکت رختشورخانه زنجیره ای که شستشوی لباسهای خانههای سالمندان را بر عهده دارد، به روش خاص خود، به S.I.E.L. Bleu در کسب منابع مالی کمک میکند. مولر توضیح میدهد که “این شرکتهای خصوصی یک فلسفه عالی دارند که بر اساس آن مقداری از سود خود را به سالمندان بر میگردانند.”
خدمات ویژه
S.I.E.L. Bleu در حال حاضر خدمات ویژهای را ارائه میدهد؛ که برای مثال شامل فعالیتهایی میشود که مختص افرادی کسانی که مشکل فیزیکی دارند طراحی شده و یا جلسههای تک به تک برای سالمندانی که در خانه خود زندگی میکنند (برنامهای به نام دورمیسیل).
گروه S.I.E.L. Bleu همچنین از سال 2000 با دانشگاه استرازبورگ برای اعطای گواهینامه یک دوره دوساله به کسانی که در این زمینه آموزش میخواهند، همکاری میکنند. مولر گفت “ما به پیشگیری معتقدیم. برای مثال آمار در صنعت ساختمانسازی نشان میدهد که بیشتر حوادث در دو ساعت اول کار رخ میدهند. ما با آنها همکاری میکنیم تا کارگرانشان را در یک برنامه منظم تمرین ورزشی 15 دقیقهای در اول هر روز آماده کنند. این حرکت آنها را برای کار آماده میکند.”آنها همچنین با شرکتها برای پیشگیری از مشکلاتی که ناشی از نحوه نادرست نسشتن و فعالیتهای تکرار شونده نادرست بدنی است، همکاری میکنند.
S.I.E.L. Bleu راهی طولانی را پیموده است. این کارآفرین اجتماعی میگوید “بزرگترین خشنودی من این است که لبخند را بر صورت هشتاد سالهها میبینم؛ و برای حدود 200 نفر اشتغالزایی کردهام”. او با وجود برنامه زمانی پرمشغلهای که برای مدیریت و توسعه شرکت دارد، یک روز در هفته را کنار گذاشته است تا در یک خانه سالمندان کار کند. او میگوید “هیچ کس نمیتواند آن را از من بگیرد.”