مصاحبه با آنت لنکر
نام موسسه: هایفر اینترنشنال
کشور: امریکا
یکی از آموزنده‌ترین و عمیق‌ترین تجربه‌های آموزشی زندگی‌ام کار داوطلبانه ۴۰ روزه‌ام برای موسسه هایفر اینترنشنال بوده است. به طور اتفاقی در نمایشگاهی که از دستاوردهایشان در سازمان ملل برپا شده بود شرکت کردم و به فعالیت‌هایشان علاقمند شدم سپس به آنها ایمیل زدم و خواستم که مرا به عنوان داوطلب قبول کنند. بار اول آنقدر متقاضی داشتند که من قبول نشدم ولی دوباره اپلای کردم. بار دوم موفق شدم و به این ترتیب برای مدت ۴۰ روز به مزرعه اوورلوک در شهر راتلند رفتم.
همیشه دوست داشتم به آنجا برگردم و دوباره داوطلبانه در مزرعه‌شان کار کنم ولی گرفتاری‌های زندگیم اجازه نداد. ولی اخیرا متوجه شدم در ایالت محل زندگیم (مریلند) به تازگی مزرعه‌ای به نام شپرد اسپرینگ شروع به همکاری با هایفر اینترنشنال کرده و برنامه‌های متعددی برای آموزش کودکان و بزرگسالان دارد.
مصاحبه زیر حاصل گفت و گوی من و آنت لنکر در مزرعه شپرد اسپرینگ است. مزرعه شپرد اسپرینگ یک سالی است که همکاری خود را با هایفر ینترنشنال شروع کرده است.
ابتدا مختصری در مورد موسسه هایفر اینترنشنال:
هایفر اینترنشنال یک سازمان غیر انتفاعی خیریه است که مدیریت اصلی آن در شهر لیتل راک آرکانزاس است. این موسسه در زمینه رفع گرسنگی و فقر در جهان فعالیت می‌کند. این موسسه به نیازمندان سرتاسر دنیا هدیه‌هایی از قبیل دام و گیاهان می‌دهد و برنامه‌های مدونی در زمینه آموزش و پرورش و توسعه پایدار و همچنین کشاورزی ارگانیک دارد.
هدیه‌های این موسسه شامل گاو، گوسفند، خرگوش، زنبور عسل، خوک، لاما، بوفالو، گوساله، جوجه، اردک، بز، غاز و نهال درخت هستند. قانون دریافت دام از موسسه هایفر اینترنشنال این است که هر خانواده فقیری که یک دام دریافت می‌کند باید اولین بچه آن دام را به یک خانواده نیازمند دیگر بدهد و نمی‌تواند پیش خود نگاه د ارد. به این ترتیب بعد از مدتی افراد یک محله یا دهکده خود به خود به هم متصل می‌شوند و در راستای رد و بدل دام‌ها و بچه‌هایشان با هم همکاری می‌کنند.
به طور سنتی مدارس، کالج‌ها و کلیساها هایفر اینرنشنال را حمایت مالی می‌کنند. علاوه بر این حامیان مالی، هایفر اینترنشنال روش‌های خلاقانه‌ای را برای جذب کمک‌های مالی دارد. مثلا برنامه‌یی برای زوج‌هایی که در حال عروسی گرفتن هستند دارد که آنها مثلا از مهمانانشان تقاضا می‌کنند به جای هدیه عروسی یکی از حیوانات کاتالوگ این موسسه را بخرند و برای خانواده‌های فقیر بفرستند. یکی دیگر از ایده‌های آنها تشویق کودکان به امر کتابخوانی است و می‌تواند هم در خانه‌ها و هم در مدارس اجرا شود. در این پروژه والدین یا معلم از بچه‌ها می‌خواهند که کتاب بخوانند و در ازای آن به عنوان جایزه یک دلار دریافت کنند. بعد با این پول از روی کاتالوگ موسسه حیوانی انتخاب می‌شود و بچه‌های یک کلاس بطور مثال اسپانسر مالی دام یک خانواده فقیر در آفریقا می‌شوند.
هایفر اینترنشنال چندین مرکز آموزشی بزرگ سرتاسر آمریکا دارد و در آن کودکان و بزرگسالان در مورد کشورهای فقیر٬ روابط اقتصادی٬ محیط زیست٬ اختلاف طبقاتی و جنسیتی (مثلا تفاوت ساعت کار زنان و مردان) می‌آموزند و فرصت دارند که با یک نمونه از حیواناتی که هایفر برای خانواده‌های فقیر می‌فرستد آشنا شوند و همچنین در مزرعه هایفر کار کنند و ارتباط مستقیم با طبیعت را تجربه کنند.
این مراکز همچنین به طور فعال در محله یا روستا و شهرهای اطراف خود فعالیت می‌کنند تا کودکان و حتی بزرگسالان را در فعالیت‌های خود شرکت دهند. اطلاعات بیشتر برنامه‌های گسترده آموزشی این موسسه برای مبارزه با فقر و گرسنگی و توسعه پایدار در وبسایت این موسسه آمده است.
یکی از برنامه‌های هایفر اینترنشنال پروژه دهکده جهانی است که در مزرعه شما هم وجود دارد. این پروژه چه هدفی دارد؟
یکی از برنامه‌های آموزشی ما در مزرعه شپرد اسپرینگ و هایفر اینترنشنال پروژه‌ای به نام دهکده جهانی است. در مراکز آموزشی هایفر اینترنشنال که عموما در یک مزرعه ساخته شده‌اند بخشی وجود دارد که نمونه‌هایی از خانه‌های یک خانواده فقیر و یا متوسط از کشورهای مختلف جهان ساخته شده است. از جمله این کشورها می‌توان به کنیا، گواتمالا، تایلند، موزامبیک، تبت، و حتی چند ایالت آمریکا مانند ویرجینیای غربی که درصد فقر و بیکاری بالاست اشاره کرد. کودکان این فرصت را دارند که یک یا چند شب در این خانه‌ها که از نظر امکانات زندگی به هیچ‌وجه با زندگی‌شان قابل مقایسه نیست بمانند و مانند این خانواده‌های فقیر غذا بخورند و با سختی‌ها و کمبودهای خاص آن دست و پنجه نرم كنند. فردای آن روز تجربه این بچه‌ها در گروه به بحث گذاشته می‌شود تا بچه ها به درک جدیدی از مساله فقر و گرسنگی و اختلاف طبقاتی برسند. فردای آن روز ما در یک جلسه بحث گروهی در مورد این تجربه یک شب ماندن در خانه‌های خانواده‌های فقیر در کشورهای مورد نظر بحث می‌کنیم و از بچه‌ها می‌خواهیم تجربه‌هایشان را با بقیه به اشتراک بگذارند.
این پروژه سعی دارد به چه نیازی پاسخ بدهد؟
یکی از مشکلات زندگی بچه‌های شهری این است که دقیقا نمی‌دانند محصولات کشاورزی و یا گوشت و مرغ چگونه عمل می‌آیند و تصویری ورای سوپرمارکت محله‌شان که از آن خرید می‌کنند ندارند. به ندرت به گیاهان زنده دست زده‌اند و تا به حال میوه‌ای را از درختی یا بوته‌ای نچیده‌اند چه برسد به دوشیدن گاو و یا گوسفند! به نظر من این تجربه‌ها مهم است و این ارتباط با چیزهای ساده و طبیعی نگاه بچه‌ها را به دنیا خیلی عوض می‌کند.
نظر بچه‌هایی که در این برنامه شرکت می‌کنند چیست؟
بعضی از بچه‌ها از چنین تجربه‌ای لذت می‌برند و از اینکه دیدشان باز شده است ابراز خوشحالی می‌کنند. باید بگویم متاسفانه بیشتر بچه‌ها از اینکه این شب سخت در این خانه‌های دهکده جهانی تمام شده احساس راحتی می‌کنند. وقتی با این سری از بچه‌ها در مورد فقر و گرسنگی بحث می‌شود تصور خیلی وسیعی ندارند. می‌گویند ما از این مساله تاثیری نمی‌پذیریم و به ما هم ربطی ندارد. می‌گویند مساله فقر یک خانواده در گواتمالا چه تاثیری روی من که در آمریکا هستم می‌تواند داشته باشد. البته در این برنامه‌ها ما سعی می‌کنیم به بچه‌ها بفهمانیم رابطه اقتصادی آمریکا با کشورهای دیگر چگونه است و مثلا یک محصول از آمریکای جنوبی از چه مسیرهایی می‌گذرد تا به دست مصرف کننده در آمریکا برسد و چگونه خرید با دقت ما در آمریکا می‌تواند سرنوشت یک کشاورز در آمریکای جنوبی را عوض کند.
شما چه برنامه‌ای را در نظر گرفته‌اید که وقتی بچه‌ها از اینجا می‌روند این نکته‌ها را فراموش نکنند و در زندگی روز مره‌شان به‌کار ببندند؟
من از آنها می‌خواهم حین اینکه اینجا هستند نامه‌ای به خودشان بنویسند و بعد از اینکه می‌روند ۶ ماه بعد این نامه را برایشان پست می‌کنم تا دوباره تجربه دهکده جهانی برایشان یادآوری شود. جالب است بدانید بیشتر بچه‌های نمی‌دانستند آدرس خودشان را باید کجای پاکت نامه بنویسند! متوجه شدیم که بچه‌های این نسل تا به حال نامه ننوشته‌اند. آنقدر زندگی‌شان با ایمیل و اس ام اس و تکنولوژی محاصره شده که با قلم نامه نوشتن و گذاشتن توی پاکت نامه را بلد نیستند.
یکی از ویژگی‌های منحصر بفرد هایفر اینترنشنال مدیریت انبوه داوطلبانی است که رایگان برای این موسسه کار می‌کنند. اگر ممکن است کمی در این رابطه توضیح بدهید.
در واقع مراکز آموزشی هایفر اینترنشنال تعداد کمی کارمند دارند و بخش عمده امورات روزانه آن توسط داوطلبین این موسسه که همه جور آدمی از پیر و جوان و زن و مرد و دانشجو و بازنشسته هستند می‌گردد. موفقیت هایفر اینترنشنال در مدیریت داوطلبانش به چند نکته اساسی بر می‌گردد:
۱- برنامه‌ریزی کارا و موثر
۲- ایجاد حس تعلق در داوطلبین نسبت به موسسه
۳- روش‌های مناسب برای قدردانی معنوی از کار داوطلبان
۴- برابری نسبی بین افراد مشغول به کار در موسسه از مدیر گرفته تا نوجوانی که داوطلبانه در مزرعه کار می‌کند.
بطور مثال در ابتدای شروع کار داوطلبانه به هر نفر فرمی داده می‌شود که مسوولیت‌های آن فرد را به صورت متمایز مشخص می‌کند. همه اینها طی یک مراسم معارفه رسمی با دیگر اعضای موسسه صورت می‌گیرد و فرد جدید این فرصت را دارد تا با همه آشنا شود. هر فرد اگر داوطلب تمام وقت است باید حتما دو روز تعطیلی داشته باشد و تاکید خاصی وجود دارد که شخص حتما استراحت کند و بیشتر از ۵ روز کار نکند. معمولا کاری ورای مسوولیت‌های تعیین شده از فرد خواسته نمی‌شود و در واقع یک داوطلب به صورت مشخص می‌داند که چه باید بکند و چه انتظاراتی از کار مشخص او در موسسه وجود دارد. در انتهای دوره داوطلبانه نیز مراسم تودیعی برای داوطلب گرفته می‌شود و یک تی‌شرت موسسه و یک هدیه صنایع دستی و یک گواهینامه به فرد داده می‌شود که با محاسبات ریاضی نشان می‌دهد که کار داوطلبانه فرد چقدر ارزش مالی برای موسسه داشته است. مثلا ۴۰ ساعت کار معادل یک گاو شیرده که می‌تواند زندگی یک خانواده در کشور اوگاندا را متحول کند. چنین کاری در ایجاد حس غرور و رضایت شخصی در داوطلب موسسه بسیار موثر است. همچنین جالب است بدانید که تمام خانه‌های دهکده جهانی توسط داوطلبان و با کار مجانی آنها ساخته شده است. بعضی از آنها مثلا یک روز یا دو روز در هفته می‌توانند به مرکز بیایند و همین هم به ما کمک بزرگی است.
چگونه کارهای پیش‌پا افتاده موسسه را به داوطلبان‌تان محول می‌کنید؟ آیا از پذیرفتن آن کارها سرباز نمی‌زنند؟
ما سعی می‌کنیم کارهای کوچکی برای داوطلبان‌مان بکنیم که نشان بدهد قدردان کمک‌های حتی کوچک آنها هستیم.
برای کارهای بیشمار موسسه مسئولیت‌های داوطلبانه متعددی تعریف شده است. از جمله این کارها رسیدگی به حیوانات مستقر در مراکز آموزشی، نظافت مزرعه، رسیدگی به گل و گیاهان، جواب دادن تلفن ها، بردن نامه‌ها به پست خانه، ارا‌ئه تور مزرعه و دهکده جهانی به بازدیدکنندگان مزرعه، کارگاه‌های آموزشی با کودکان و بزرگسالان و غیره و غیره می‌توان نام برد. بطور مثال کار جواب دادن تلفن به صورت کوتاه کوتاه بین خانم‌های مسن شهر تقسیم و بعضی‌ها فقط یک صبح و یا یک بعد از ظهر به موسسه می‌آیند تا تلفن‌ها را مانند منشی جواب بدهند و به این وسیله هم احساس مفید بودن کنند و هم بار مالی را از روی دوش موسسه بردارند. نکته مهم اینجاست که به این داوطلبان فهمانده شود که چقدر مثلا کاری مثل پرینت کردن یا کپی کردن می‌تواند هزینه مالی و وقتی برای کارمندان موسسه داشته باشد و در واقع چقدر برای ما مهم است.
شما چگونه روابطت‌تان را با همسایگان‌تان در محله و شهرتان تنظیم می‌کنید؟ چه فعالیت‌هایی می‌کنید تا اعتماد مردم محله‌تان را نسبت به فعالیت‌های‌تان جلب کنید؟
این مزرعه ابتدا برنامه‌های آموزشی برگزار می‌کرد و وابسته به کلیسای برترن بود. با این وجود ما تلاش داریم در این مزرعه به همه پیروان ادیان خوش آمد بگوییم و اصرار خاصی برای بحث‌های مذهبی از دید خودمان نداریم. ما سعی می‌کنیم در برنامه‌ها و فستیوال‌ها و مراسم‌ها همه همسایگان‌مان را دعوت کنیم. بعضی‌ها برخوردشان خوب است و بعضی‌ها نگران هستند که ما بخواهیم ایده‌های کلیسای خودمان را به این وسیله‌ها تبلیغ کنیم. این نگرانی در مورد مدرسه‌ها هم هست. چون در مدارس عموما تئوری تکامل به عنوان یک اصل درست پذیرفته شده است و از جهت قانونی ما نمی‌توانیم بحث آفرینش با نگاه مذهبی را با دانش آموزان مطرح کنیم ولی چنانچه از ما سوال شود ما جواب می‌دهیم والا چنین بحثی را با بچه‌ها باز نمی‌کنیم.
آینده مزرعه شپرد اسپرینگ را چگونه می‌بینید؟
ما در تلاشیم تا با هایفر اینترنشنال بیشتر همکاری کنیم و از دوره‌های آموزشی آنها هم که توسط مراکز معتبر آموزشی و به وسیله یک تیم متخصص تهیه شده استفاده کنیم. همچنین در نظر داریم حیوانات بیشتری را به این مزرعه بیاوریم تا بچه‌ها این فرصت را داشته باشند که با آنها آشنا شوند و مزرعه برایشان جذاب‌تر شود. فعلا مشغول یک سری ساخت و ساز در مزرعه هستیم و امیدواریم بتوانیم کارمان را توسعه بدهیم.
* این مصاحبه، از مجموعه مطالبی است که در سال‌های گذشته توسط دانش‌آموخته‌گان و دست‌اندرکاران مدرسه، در وبلاگ مدرسه کارآفرینی اجتماعی پرتو منتشر شده است.