آوریل، ماه آگاهی‌رسانی درباره اوتیسم است. هدف این حرکت تاباندن نور بر روی موانعی است که افراد دارای اوتیسم و خانواده‌هایشان هر روز با آن برخورد می‌کنند. اوتیسم به عنوان یک مسئله رو به رشد جهانی نیازمند توجه مطبوعات و عموم مردم است و هرساله فعالیت‌هایی برنامه‌ریزی می‌شود تا دانش عمومی درباره کودکان و بزرگسالان دارای طیف اوتیسم گسترش پیدا کند.
چه چیز باعث بروز اوتیسم می‌شود؟
نکته: اطلاعات زیر به منظور تشخیص یا درمان نیست و نباید جای مشاوره با متخصص را بگیرد.
یکی از معمول‌ترین سوالاتی که پس از تشخیص اوتیسم مطرح می‌شود این است که چه چیزی باعث این اختلال است.
تحقیقات نشان می‌دهد که اوتیسم ترکیبی از تاثیرات ژنتیکی و غیرژنتیکی یا محیطی است. به نظر می‌رسد این تاثیرات خطر ابتلا به اوتیسم در کودکان را افزایش می‌دهد. با این حال مهم است که در نظر داشته باشیم که عامل افزایش ریسک، همان علت نیست. مثلا برخی تغییرات ژنی مرتبط با اوتیسم ممکن است در افرادی که این اختلال را ندارند وجود داشته باشد. به همین منوال هر کسی که در معرض عوامل خطرات محیطی اوتیسم است لزوما دچار این اختلال نخواهد شد.
تاثیر عوامل ژنتیکی در بروز اوتیسم
تحقیقات می‌گوید اوتیسم می‌تواند ژنتیک باشد. تغییرات در ژن‌های خاصی باعث افزایش خطر ابتلای یک کودک به اوتیسم می‌شود. اگر والدین یک یا چند تا از این تغییرات ژنی را حمل کنند ممکن است این ژن‌ها به کودک منتقل شوند. حتی اگر والدین اوتیسم نداشته باشند. این تغییرات ژنی خود به خود در جنین اولیه یا اسپرم و یا تخمک (به هنگام ترکیب و ایجاد جنین) به وجود می‌آیند. دوباره بگوییم که اکثر این تغییرات ژنی به خودی خود باعث اوتیسم نمی‌شود. آین تغییرات، به سادگی خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می‌دهد.
تاثیر عوامل محیطی در بروز اوتیسم
تحقیقات نشان می‌دهد که برخی عوامل محیطی ممکن است باعث افزایش یا کاهش خطر اوتیسم در افرادی که از لحاظ ژنتیکی آمادگی ابتلا دارند، بشود. در ادامه به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم.
عواملی که خطر ابتلا را افزایش می‌دهند:
– افزایش سن هر یک از والدین
– حاملگی و تولد دشوار (مثلا تولد زودرس قبل از ۲۶ هفتگی، کم‌وزنی هنگام تولد، چندقلوزایی)
– فاصله کمتر از یک سال بین دو حاملگی
– مصرف ویتامین‌ها شامل اسید فولیک، قبل و در دوران حاملگی
– واکسیناسیون.
هر خانواده تجربه خاصی در تشخیص اوتیسم دارد. برای برخی خانواده‌ها این تشخیص با زمان واکسیناسیون فرزندشان مطابقت دارد. در عین حال دانشمندان طی دو دهه گذشته تحقیقات گسترده‌ای انجام داده‌اند تا مشخص کنند آیا بین واکسن‌های دوران کودکی و اوتیسم ارتباطی وجود دارد یا خیر. نتیجه این تحقیقات روشن است. واکسن باعث اوتیسم نمی‌شود. آکادمی متخصصان کودکان آمریکا فهرست جامعی از این تحقیقات تهیه کرده است.
علامت‌های اوتیسم چه هستند
علامت‌های اصلی اوتیسم این‌ها هستند:
– چالش در ارتباط اجتماعی
– رفتارهای محدود تکرارشونده
این علامت‌ها در صورتی نشانه اوتیسم تلقی می‌شوند که:
– در اوایل دوران کودکی شروع شوند (هر چند ممکن است شناسایی نشوند)
– ماندگار باشند
– با فعالیت‌های زندگی روزمره تداخل داشته باشند.
متخصصان، اوتیسم را با استفاده از چک لیستی از دو دسته معیارهایی که ذکر شد، تشخیص می‌دهند.آن‌ها همچنین شدت نشانه‌ها را ارزیابی می‌کنند. میزان شدت این نشانه‌ها نشان می‌دهد که فرد دارای اوتیسم تا چه حد نیازمند حمایت برای عملکرد روزانه خود است.
بسیاری از افراد داری اوتیسم دارای مشکلات حسی (حواس پنج‌گانه) هستند. این مسئله به طور معمول شامل حساسیت زیاد یا کم به صداها، نورها، لمس، مزه‌ها، بوها، درد و سایر محرک‌هاست.
چالش‌های ارتباط اجتماعی
کودکان و بزرگسالان دارای اوتیسم ارتباط کلامی و غیرکلامی برای‌شان مشکل است. به عنوان مثال آن‌ها ممکن است کارهای زیر را درک نکنند یا نتوانند به درستی انجام‌شان دهند:
– زبان گفتاری (حدود یک سوم افراد دارای اوتیسم حرف نمی‌زنند)
– زبان بدن
– ارتباط چشمی
– حالات چهره
– تن صدا
چالش‌های اجتماعی دیگری که ممکن است افراد دارای اوتیسم با آن روبرو باشند شامل موارد زیر است:
– تشخیص احساسات و نیات دیگران
– تشخیص احساسات خود
– ابراز احساسات
– احساس کلافگی در موقعیت‌های اجتماعی
– منتظر نوبت ماندن در مکالمات
– حفظ فاصله و فضای فیزیکی با دیگران
رفتارهای محدود و تکرار شونده
رفتارهای محدود و تکرار شونده در طیف اوتیسم بسیار متنوع هستند. برخی مثال‌ها عبارتند از:
– حرکات تکراری بدن (مثل تکان دادن، چرخاندن، حرکت به جلو و عقب)
– حرکات تکراری با اشیاء (مثل چرخاندن چرخ‌ها، تکان دادن چوب، چرخاندن اهرم‌ها)
– خیره شدن به نور یا چرخاندن وسایل
– رفتارهایی مثل ردیف کردن اشیاء، لمس مکرر و به نوبت وسایل
– علاقه کم یا خیلی زیاد به موضوعات خاص
– نیاز به برنامه ثابت و مقاومت در برابر تغییر (مثل برنامه روزانه، نوع غذا، لباس‌ها و راه مدرسه