تقریبا ۳۰ سال از جنگ‌های افغانستان گذشته است. جنگ‌هایی که نه تنها منجر به کشته شدن میلیون‌ها افغانستانی شده است، بلکه خسارات جبران‌ناپذیری نیز به محیط زیست وارد کرده است. سیستم آبیاری در مزارع افغانستان که در طول قرن‌ها طراحی و ایجاد شده به کلی نبود شده است و بیش از ۵۰% منابع آب آشامیدنی، آلوده به آلاینده‌های سمی و سرطان‌زاست.
HTAC اقدام به ایجاد اتاق محیط زیست در مدارس مناطق مختلف افغانستان کرده است. دانش آموزان در هفته ساعاتی را در راستای آموزش محیط زیست با معلمان خود به طراحی و پیاده‌سازی پروژه‌های عملی برای حل مشکلات محیط زیست می‌گذرانند.
در این راستا، موسسه یاری‌رسانی به کودکان افغان (HTAC) بخش بزرگی از سرمایه‌گذاری آموزشی خود را به آموزش کودکان در رابطه با محیط زیست تخصیص داده است. برای طراحی این بسته آموزشی HTAC از بسیاری از مسولین عالی رتبه در افغانستان و کارشناسان محیط زیست یاری گرفته است. هدف عمده این آموزش آشنایی کودکان با محیط زیست، ایجاد رابطه منحصر به فرد با جهان طبیعی و درک اهمیت و تاثیر محیط زیست بر زندگی و آینده آنان است.
امید بسیای وجود دارد که در قالب آموزش دراز مدت بسیاری از این دانش‌آموزان بتوانند از راه‌های تاثیرگذاری چون قانون‌گذاری‌های کشوری و تصمیمات استراتژیک در جایگاه مسوولان، مشکلات محیط زیست افغانستان را حل کنند.
در اینجا به بعضی از این اقدامات و پروژه‌های اتاق محیط زیست اشاره می‌کنیم:
– ایجاد سیستم تشویقی برای دانش آموزانی که در تمیز نگه داشتن مدرسه کوشا هستند.
– آموزش ایجاد و حفظ باغ و باغچه و طراحی جریان‌های آبیاری. کاشتن سبزیجات در باغچه مدرسه یکی از قدم‌های عملی این آموزش است.
– آگاه‌سازی دانش آموزان از مشکلات محیط زیستی جدی مانند آلودگی آب‌های آشامیدنی و وجود مواد سمی و خطرناک در محیط زندگی و فضای پیرامون آن‌ها.
– آموزش تست‌ها و آزمایش‌های تشخیص میزان آلودگی آب و روش‌های کاهش آلودگی. همچنین دانش‌آموزان تشویق می‌شوند که این اطلاعات را در اختیار خانواده، دوستان و همسایه‌ها نیز قرار دهند.
– باغچه مدرسه عبدالله بن عمر در مدرسه راهنمایی منطقه پغمان در غرب کابل، یک نمونه موفق این آموزش‌ها است. گل‌ها و درختان کشته شده در این باغچه هر روزه بازدیدکنندگان زیادی را به تماشای آن جذب می‌کند.
– دانش آموزان دبیرستان ایبک در ایالات سمنگان، با کمک خانواده و دیگر افراد محله، زمین خالی پشت مدرسه را به زمین سبز و هموار فوتبال تبدیل کردند.
http://www.helptheafghanchildren.org/
* این مقاله، از مجموعه مطالبی است که در سال‌های گذشته توسط دانش‌آموخته‌گان و دست‌اندرکاران مدرسه، در وبلاگ مدرسه کارآفرینی اجتماعی پرتو منتشر شده است.